Ładowanie...
W zależności od szybkości łącza internetowego dokument może otwierać się nawet przez kilka minut. Otwieranie trwa zbyt długo?
Załaduj dokument ponownie 
Otwórz w nowej karcie
Po przeprowadzonej przez interdyscyplinarny zespół badawczy ŁTN-u[1] kwerendzie genealogicznej odnaleziono nieznane dotychczas fakty z życia Józefa Grzegorza Texela – artysty z Łomży. W jego popularyzowanym życiorysie występował błędna data urodzenia. Brak też było informacji o jego potomkach. W niniejszym opracowaniu prezentujemy materiał oparty na źródłach archiwalnych i przybliżamy postać łomżyniaka, który zaistniał w świecie sztuki.
TEKSEL, Texel, Józef Grzegorz (12 III 1839 Łomża – 28 V 1904 Łódź), aktor, śpiewak, dyr. teatru. Był synem stolarza Karola T. i Weroniki z Kędzierskich, mężem najpierw Marii Texel (ślub 20 VIII 1865 w Warszawie), później Karoliny Texel (ślub ok. 1880), ojcem Marii Aleksandry Texel. Do szkoły uczęszczał w Łomży. Debiutował w marcu 1857 w zespole P. Ratajewicza w Radomiu w roli Lokaja („Mizantrop i druciarz”). Występował również w Warszawskich Teatrach Rządowych oraz zespole Anastazego Trapszy. W 1872 rok stworzył zespół razem z Zygmuntem Sarneckim, który po odejściu Sarneckiego prowadził już sam. W 1877 roku przybył do Łodzi, gdzie z jego inicjatywy wybudowano teatr przy hotelu Victoria tzw. Teatr Victoria. Był jednym z najruchliwszych i najbardziej renomowanych dyrektorów prowincjonalnych zespołów w Królestwie Pol. drugiej poł. XIX w. Doświadczony, przedsiębiorczy, pełen pomysłów i talentów organizacyjnych, Texel grupował przez wiele lat w swym zespole najlepszych na prowincji aktorów i śpiewaków. Prowadził przeważnie zespół „dramatyczno-operetkowo-operowy”, z naciskiem położonym na teatr muzyczny. Wystawiał cieszące się dużym powodzeniem widowiska muzyczne. Był niezłym aktorem komediowym i operetkowym. Początkowo występował w rolach amantów, śpiewał w operetkach, później przejął role zdecydowanie komiczne, charakterystyczne. Wymienić należy między nimi takie, jak: Henryk („Rita Hiszpanka”), Lubomir („Pan Geldhab”), Hrabia („Okno na pierwszym piętrze”), Parys („Piękna Helena”), Genio („Pan Damazy”), Placyd („Piosnka wujaszka”), Żupan („Baron cygański”), Alfons („Raptus”), Major („Damy i huzary”), Rejent („Zemsta”), Twardosz („Dożywocie”), Klapkiewicz („Przed ślubem”), Midas i Menelaus („Piękna Helena”).[3]
[1] Tworzą go realizatorzy projektów badawczych finansowanych przez MNiSW, realizowanych w ŁTN im. Wagów w Łomży.
[2] http://encyklopediateatru.pl/osoby/42068/jozef-teksel
[3] Zob. http://encyklopediateatru.pl/osoby/42068/jozef-teksel